AK PARTİ, TOPARLANABİLİR Mİ?

AK PARTİ, TOPARLANABİLİR Mİ?

AK PARTİ, TOPARLANABİLİR Mİ?

 Türkiye’de 7 Haziran’da ortaya çıkan tabloda 13 yıldır iktidar olmanın ardından koalisyona mahkum olan AK Parti’nin akibeti merak ediliyor.

 

Ülkemizdeki 14 koalisyon hükümetinde yer alan partilerin bir çoğunun tarihin tozlu raflarında kalması, AK Parti’nin geleceğini düşündürüyor.

 

Siyasi tarihimizde CHP, AP, YTP, CKMP, MSP, MHP, DYP, SHP, RP, DSP, ANAP ve bağımsızlar koalisyonun içinde yer aldılar.

 

Koalisyona katılan partilerden CKMP, AP, MSP, DYP ve ANAP isim değiştirmesine rağmen koalisyon güçlerine bir daha ulaşamadılar.

 

CHP ve MHP ise yaptıkları koalisyonların ya da kurdukları azınlık hükümetlerinden sonra TBMM dışı kalsalar da bugün yaşamlarını sürdürüyorlar.

 

 

 

 

 

AKİF ARSLAN 30 HAZİRAN 2015

 

 

AK Parti, toparlanabilir mi?

 

 

Türkiye’de koalisyon hükümetleri tarihi, ilginç bir anekdot içeriyor.

Koalisyon içerisinde yer alan siyasi partilerin bir kaçı hariç tamamı zaman içerisinde yok olup gitti.

Koalisyon ortağı partiler ya tarihin tozlu raflarında yerini aldı ya da seçim barajı altında kalıyor.

 

**

 

Seçim öncesinde YSK, 31 partinin seçime katılabileceğini açıklamıştı ama bunlardan 11’i seçime katılmadı.

7 Haziran Seçimlerine, 20 siyasi parti ve bağımsızlar katıldılar.

Seçim öncesi AK Parti, CHP, MHP ve ilk kez seçimlere giren HDP’nin yanısıra BBP ile Saadet’in oluşturduğu Milli İttifak yoğun bir propaganda yaptı.

13 yıldır ülkede tek başına iktidar olan AK Parti karşısında müthiş bir cepheleşme olunca siyaset farklı boyutlar kazanmaya başladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, meydanlara indi; açıkça söylemese de AK Parti’ye destek istedi.

CHP, MHP, HDP ve diğerleri bunu eleştirdi.

Uzun oluklu bir propaganda oldu.

Bol gürültülü, bol vaatlerle dolu seçim konuşmaları izledik.

 

**

 

Tüm söylemler bitti ve 7 Haziran’a gelindi.

Oy kullanma hakkına sahip vatandaşlar, görevlerini yerine getirmek üzere sandık başına gittiler.

Oylarını kullandılar.

O gün akşam olduğunda Türkiye, yeni bir siyasi tablo ile karşılaşıyordu.

TBMM’ye 4 parti girdi.

AK Parti 258, CHP 132 ve MHP ile HDP 80’er sandalye kazandılar.

Bu tablo, Türkiye’de 13 yıldır süren tek partili iktidarların da devrini kapatıyordu.

Hiçbir parti 276’yı bulamadığı için de ortaya koalisyon çıktı.

Kim kiminle koltuk koltuğa girer, bunu zaman gösterir.

 

**

 

Ülkemizde koalisyona giren siyasi partilerin geleceği çok parlak görünmüyor.

Bugüne kadar 62 hükümet görev başına geldi.

Bunlardan 36’sı tek parti, 14’ü koalisyondan oluştu. Diğerleri de ya askeri (sivil olmayan), ya geçici hükümetler oldular. Azınlık hükümetleri de oldu, partiler üstü hükümet te..

Sonuçta ülke hiçbir zaman hükümetsiz kalmadı.

İlk koalisyon 20 Kasım 1961 ile 25 Haziran 1962 arasında Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ile Adalet Partisi (AP) arasında oldu.

Son koalisyon ise 28 Mayıs 1999 ile 18 Kasım 2002 arasında Demokratik Sol Parti (DSP), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve Anavatan Partisi (ANAP) arasında kuruldu.

En uzun ömürlü olan koalisyon da, bu son koalisyon oldu siyasi tarihimizde.

 

**

 

Siyasi tarihimizde CHP, AP, Yeni Türkiye Partisi (YTP), Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP), Milli Selamet Partisi (MSP), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), Doğru Yol Partisi (DYP), Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP), Refah Partisi (RP), Demokratik Sol Parti (DSP), Anavatan Partisi (ANAP) ve bağımsızlar koalisyonun içinde yer aldılar.

Bu partilerden halen varlığını sürdüren kaç parti var?

27’inci hükümette yer alan YTP, 1973’te siyasi hayattan çekildi.

Aynı hükümette yer alan CKMP’de 1969’da MHP adını aldı.

Adalet Partisi, 2009’dan sonra tabela partisi oldu.

Milli Selamet Partisi, isim değiştire değiştire eridi gitti.

SHP, sonradan ismini CHP olarak değiştirdi.

RP, Anayasa Mahkemesi tarafından kapatıldı.

DYP, Demokrat Parti olarak ismini değiştirdi.

DSP, seçim barajlarını aşamıyor.

ANAP, bir iki kez isim değiştirdi.

 

**

 

Yani şu anda koalisyona girip te varlığını sürdüren tek siyasi parti yok.

Ya isim değiştirip varlığını sürdürmeye çalışıyorlar.

Ya da, tarihin tozlu raflarında yer aldılar.

Ülkenin en uzun koalisyonu olan DSP-MHP-ANAP koalisyonu, 2002 seçimlerinde TBMM’ye giremediler.

Bu partilerden DSP ile ANAP bir daha seçimlerde TBMM yüzü göremedi.

Sadece MHP toparlandı ve bugün anamuhalafet konumuna yerleşti.

 

**

 

1998’de Anayasa Mahkemesi iktidardaki siyasi parti olan Refah Partisi’ni kapattı.

Partinin kapatılması ile birlikte 6 yöneticisine de 5 yıl siyaset yasağı getirildi.

Refah’ın kapatılmasının ardından bağımsız kalan milletvekilleri Fazilet Partisi’ne geçti.

Ancak Fazilet’in de sonu Refah gibi oldu ve yüksek mahkeme tarafından kapatıldı.

Fazilet’in de kapatılmasının ardından bağımsız olan milletvekilleri Saadet Partisine geçti.

Ancak Saadet’te yenilikçiler ve gelenekçiler vardı.

Gelenekçiler, partide kaldı.

Yenilikçiler ise AK Parti’yi kurdular.

Gelenekçiler daha sonra ikiye ayrıldı, Halkın Sesi Partisi’ni kuruldu ve sonra da bu parti kendini fesh ederek AK Parti’ye geçti.

 

**

 

AK Parti’nin temelinin aslında Milli Görüş olduğunu bilmeyen yok.

Bu nedenle AK Parti belki koalisyondan yara almaz ama, ortağı olacak partinin büyük yara alacağı da tarihimizdeki olaylarla sabittir.

Elbette koalisyona parti liderleri karar verecektir.

Ama kamuoyunun sesini de yok sayamazlar. Bugün ağırlık olarak AK Parti-MHP koalisyonu bekleniyor.

Eğer AK Parti-MHP koalisyonu olursa, sonrasına bakmak gerekecek.

Koalisyon döneminde AK Parti toparlanabilir mi, eski gücüne yeniden kavuşabilir mi?

Bunu da zaman gösterecek?

Adı

Görev süresi

Aldığı güvenoyu

Hükümetin ana partisi

Diğer koalisyon ortakları

1

İsmet İnönü, 1. hükûmeti

1 Kasım 1923 – 6 Mart 1924

165 (Oybirliği)

Halk Fırkası

Tek başına iktidar

2

İsmet İnönü, 2. hükûmeti

6 Mart 1924 – 22 Kasım1924

145 (Oybirliği)

Halk Fırkası

Tek başına iktidar

3

Ali Fethi Okyar

22 Kasım 1924 – 3 Mart1925

188 (Oybirliği)

Cumhuriyet Halk Fırkası

Tek başına iktidar

4

İsmet İnönü, 3. hükûmeti

4 Mart 1925 – 1 Kasım 1927

153/179

Cumhuriyet Halk Fırkası

Tek başına iktidar

5

İsmet İnönü, 4. hükûmeti

1 Kasım 1927 – 27 Eylül1930

269/271

Cumhuriyet Halk Fırkası

Tek başına iktidar

6

İsmet İnönü, 5. hükûmeti

27 Eylül 1930 – 4 Mayıs 1931

249/261

Cumhuriyet Halk Fırkası

Tek başına iktidar

7

İsmet İnönü, 6. hükûmeti

4 Mayıs 1931 – 1 Mart 1935

287 (Oybirliği)

Cumhuriyet Halk Fırkası

Tek başına iktidar

8

İsmet İnönü, 7. hükûmeti

1 Mart 1935 – 25 Ekim 1937

343 (Oybirliği)

Cumhuriyet Halk Partisi

Tek başına iktidar

9

Celâl Bayar, 1. hükûmeti

25 Ekim 1937 – 11 Kasım1938

364 (Oybirliği)

Cumhuriyet Halk Partisi

Tek başına iktidar

10

Celâl Bayar, 2. hükümeti

11 Kasım 1938 – 25 Ocak1939

342 (Oybirliği)

Cumhuriyet Halk Partisi

Tek başına iktidar

11

Refik Saydam, 1. hükümeti

25 Ocak 1939 – 3 Nisan1939

341 (Oybirliği)

Cumhuriyet Halk Partisi

Tek başına iktidar

12

Refik Saydam, 2. hükümeti

3 Nisan 1939 – 8 Temmuz1942

389 (Oybirliği)

Cumhuriyet Halk Partisi

Tek başına iktidar

Ahmet Fikri Tüzer

8 Temmuz 1942 – 9 Temmuz1942

-

Cumhuriyet Halk Partisi

Geçici Hükümet

13

Şükrü Saracoğlu, 1. hükümeti

9 Temmuz 1942 – 9 Mart1943

381 (Oybirliği)

Cumhuriyet Halk Partisi

Tek başına iktidar

14

Şükrü Saracoğlu, 2. hükümeti

9 Mart 1943 – 7 Ağustos1946

425 (Oybirliği)

Cumhuriyet Halk Partisi

Tek başına iktidar

15

Recep Peker

7 Ağustos 1946 – 10 Eylül1947

378/431

Cumhuriyet Halk Partisi

Tek başına iktidar

16

Hasan Saka, 1. hükümeti

10 Eylül 1947 – 8 Haziran1948

362/411

Cumhuriyet Halk Partisi

Tek başına iktidar

17

Hasan Saka, 2. hükümeti

9 Haziran 1948 – 16 Ocak1949

308/348

Cumhuriyet Halk Partisi

Tek başına iktidar

18

Şemsettin Günaltay

16 Ocak 1949 – 22 Mayıs1950

349/391

Cumhuriyet Halk Partisi

Tek başına iktidar

Adnan Menderes, 1. hükümeti

22 Mayıs 1950 – 9 Mart 1951

282 (Oybirliği)

Demokrat Parti

Tek başına iktidar

Adnan Menderes, 1. hükümeti

Adnan Menderes, 2. hükümeti

9 Mart 1951 – 17 Mayıs 1954

346/396

Demokrat Parti

Tek başına iktidar

Adnan Menderes, 2. hükümeti

Adnan Menderes, 3. hükümeti

17 Mayıs 1954 – 9 Aralık1955

491/520

Demokrat Parti

Tek başına iktidar

Adnan Menderes, 3. hükümeti

Adnan Menderes, 4. hükümeti

9 Aralık 1955 – 25 Kasım1957

389/441

Demokrat Parti

Tek başına iktidar

Adnan Menderes, 4. hükümeti

Adnan Menderes, 5. hükümeti

25 Kasım 1957 – 27 Mayıs1960

403/536

Demokrat Parti

Tek başına iktidar

Adnan Menderes, 5. hükümeti

Cemal Gürsel, 1. hükümeti

27 Mayıs 1960 – 5 Ocak1961

Sivil olmayan hükümet

Cemal Gürsel, 1. hükümeti

Cemal Gürsel, 2. hükümeti

5 Ocak 1961 – 27 Ekim 1961

Sivil olmayan hükümet

Cemal Gürsel, 2. hükümeti

Emin Fahrettin Özdilek

27 Ekim 1961 – 20 Kasım1961

Sivil olmayan hükümet

Emin Fahrettin Özdilek

İsmet İnönü, 8. hükümeti

20 Kasım 1961 – 25 Haziran1962

269/351

Cumhuriyet Halk Partisi

Adalet Partisi

İsmet İnönü, 8. hükümeti

İsmet İnönü, 9. hükümeti

25 Haziran 1962 – 25 Aralık1963

259/397

Cumhuriyet Halk Partisi

YTP

İsmet İnönü, 9. hükümeti

İsmet İnönü, 10. hükümeti

25 Aralık 1963 – 20 Şubat1965

225/401

Cumhuriyet Halk Partisi

Bağımsızlar

İsmet İnönü, 10. hükümeti

Suat Hayri Ürgüplü

20 Şubat 1965 – 27 Ekim1965

231/432

Adalet Partisi

Suat Hayri Ürgüplü

Süleyman Demirel, 1. hükümeti

27 Ekim 1965 – 3 Kasım1969

252/434

Adalet Partisi

Tek başına iktidar

Süleyman Demirel, 1. hükümeti

Süleyman Demirel, 2. hükümeti

3 Kasım 1969 – 6 Mart 1970

263/428

Adalet Partisi

Tek başına iktidar

Süleyman Demirel, 2. hükümeti

Süleyman Demirel, 3. hükümeti

6 Mart 1970 – 26 Mart 1971

232/404

Adalet Partisi

Tek başına iktidar

Süleyman Demirel, 3. hükümeti

Nihat Erim, 1. hükümeti

26 Mart 1971 – 11 Aralık1971

321/370

Milli Birlik hükümeti

Partilerüstü hükümet

Nihat Erim, 1. hükümeti

Nihat Erim, 2. hükümeti

11 Aralık 1971 – 22 Mayıs1972

301/349

Milli Birlik hükümeti

Partilerüstü hükümet

Nihat Erim, 2. hükümeti

Ferit Melen

22 Mayıs 1972 – 15 Nisan1973

262/290

Geçici hükümet

Ferit Melen

Naim Talu

15 Nisan 1973 – 26 Ocak1974

261/357

Geçici hükümet

Naim Talu

Bülent Ecevit, 1. hükümeti

26 Ocak 1974 – 17 Kasım1974

235/373

Cumhuriyet Halk Partisi

Milli Selamet Partisi

Bülent Ecevit, 1. hükümeti

Sadi Irmak

17 Kasım 1974 – 31 Mart1975

17/378 (Güvensizlik oyu)

Geçici hükümet

Sadi Irmak

39

Süleyman Demirel, 4. hükümeti

31 Mart 1975 – 21 Haziran1977

222/442

Adalet Partisi

MSP

40

Bülent Ecevit, 2. hükümeti

21 Haziran 1977 – 21 Temmuz 1977

217/448 (Güvensizlik oyu)

Cumhuriyet Halk Partisi

Azınlık Hükûmeti

41

Süleyman Demirel, 5. hükümeti

21 Temmuz 1977 – 5 Ocak1978

229/448

Adalet Partisi

MSP

42

Bülent Ecevit, 3. hükümeti

5 Ocak 1978 – 12 Kasım1979

229/447

Cumhuriyet Halk Partisi

Bağımsızlar

43

Süleyman Demirel, 6. hükümeti

12 Kasım 1979 – 12 Eylül1980

229/438

Adalet Partisi

Azınlık Hükûmeti

44

Bülend Ulusu

21 Eylül 1980 – 13 Aralık1983

Sivil olmayan hükümet

45

Turgut Özal, 1. hükûmeti

13 Aralık 1983 – 21 Aralık1987

213/393

Anavatan Partisi

Tek başına iktidar

46

Turgut Özal, 2. hükûmeti

21 Aralık 1987 – 31 Ekim1989

290/443

Anavatan Partisi

Tek başına iktidar

Ali Bozer

31 Ekim 1989 – 9 Kasım1989

Anavatan Partisi

Geçici hükümet

47

Yıldırım Akbulut

9 Kasım 1989 – 23 Haziran1991

278/373

Anavatan Partisi

Tek başına iktidar

48

Mesut Yılmaz, 1. hükümeti

23 Haziran 1991 – 20 Kasım1991

265/418

Anavatan Partisi

Tek başına iktidar

49

Süleyman Demirel, 7. hükümeti

20 Kasım 1991 – 16 Mayıs1993

280/444

Doğru Yol Partisi

SHP

Erdal İnönü

16 Mayıs 1993 – 25 Haziran1993

Sosyaldemokrat Halkçı Parti

50

Tansu Çiller, 1. hükümeti

25 Haziran 1993 – 5 Ekim1995

247/432

Doğru Yol Partisi

SHP

51

Tansu Çiller, 2. hükümeti

5 Ekim 1995 – 30 Ekim 1995

191/421 (Güvensizlik oyu)

Doğru Yol Partisi

Azınlık Hükûmeti

52

Tansu Çiller, 3. hükümeti

30 Ekim 1995 – 6 Mart 1996

243/415

Doğru Yol Partisi

Cumhuriyet Halk Partisi

53

Mesut Yılmaz, 2. hükümeti

6 Mart 1996 – 28 Haziran1996

257/544

Anavatan Partisi

Doğru Yol Partisi

54

Necmettin Erbakan

28 Haziran 1996 – 30 Haziran 1997

278/544

Refah Partisi

Doğru Yol Partisi

55

Mesut Yılmaz, 3. hükümeti

30 Haziran 1997 – 11 Ocak1999

278/544

Anavatan Partisi

Demokratik Sol Parti

56

Bülent Ecevit, 4. hükümeti

11 Ocak 1999 – 28 Mayıs1999

306/495

Demokratik Sol Parti

Azınlık Hükûmeti

57

Bülent Ecevit, 5. hükümeti

28 Mayıs 1999 – 18 Kasım2002

354/536

Demokratik Sol Parti

MHP

58

Abdullah Gül

18 Kasım 2002 – 14 Mart2003

346/516

Adalet ve Kalkınma Partisi

Tek başına iktidar

59

Recep Tayyip Erdoğan, 1. hükümeti

14 Mart 2003 – 29 Ağustos2007

350/512

Adalet ve Kalkınma Partisi

Tek başına iktidar

60

Recep Tayyip Erdoğan, 2. hükümeti

29 Ağustos 2007 – 6 Temmuz 2011

337/535

Adalet ve Kalkınma Partisi

Tek başına iktidar

61

Recep Tayyip Erdoğan, 3. hükümeti

6 Temmuz 2011 – 29 Ağustos 2014

322/495 [1]

Adalet ve Kalkınma Partisi

Tek başına iktidar

62

Ahmet Davutoğlu

29 Ağustos 2014 – Görevde

306/439 [2]

Adalet ve Kalkınma Partisi

Tek başına iktidar

 

YORUM EKLE
SIRADAKİ HABER